ភ្នំពេញ៖ បញ្ហាប្រឈមជាសកលដែលបង្កឡើងដោយជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-19 បានអូសបន្លាយជាង៩ខែមកហើយ ដែលបានគម្រាមគំហែងដល់ការរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទាំងមូល។
ប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដូចជាកម្ពុជា មិនអាចគេចផុតឡើយពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចទាំងដោយផ្ទាល់ និងប្រយោល។ ទោះបែបនេះក្តី, ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ដែលទើបចេញផ្សាយរបាយការណ៍បច្ចុប្បន្នភាពថ្មីរបស់ខ្លួនកាលពីសប្តាហ៍មុន ដោយបានសម្រាលការព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ ហើយរំពឹងថាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងងើបឡើងវិញក្នុងរង្វង់ 5.9% ក្នុងឆ្នាំ 2021។ (សូមចុចទីនេះអានបន្ថែម)
ចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនខាងក្រោមនេះ គឺជាសូចនាករដែលបង្ហាញពីស្ថានភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ 2020 ដែលបណ្តាញសារព័ត៌មានអចលនទ្រព្យ Z1News បានដកស្រង់ចេញពីការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីពីធនាគារ ADB ធនាគារពិភពលោក (WB) និងរបាយការណ៍ប្រចាំឆមាសទី១របស់ធនាជាតិនៃកម្ពុជា(NBC)៖
ទី១) ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP)
GDP នៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ 2020 មានការធ្លាក់ចុះ -4 ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ ដែលហាក់ល្អជាងពីការព្យាករណ៍កាលពីខែមិថុនាដែលថាអាចធ្លាក់ចុះដល់ទៅ -5.9ភាគរយ។ បើតាម ADB អត្រាកំណើននេះ ទ្រទ្រង់ដោយការនាំចេញផលិតផលកសិកម្ម និងផលិតផលមិនមែនកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ដូចជាកង់ និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិច។ បន្ថែមពីនេះ ADB បានព្យាករណ៍ថាល្បឿននៃការងើបឡើងវិញនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ 2021 នឹងងើបស្ទុះលឿនជាងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានមួយចំនួនដូចជា ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន ថៃឡង់ដ៍ សិង្ហបូរី និងប្រទេសទីម័រខាងកើត។ ជាមួយគ្នានេះដែរ របាយការណ៍បច្ចុប្បន្នភាពរបស់WB ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារ៍នេះ បានព្យាករណ៍ពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាថានឹងធ្លាក់ចុះក្នុងរង្វង់ -២ភាគរយដែលជាកំណើនអវិជ្ជមានស្រាលជាងការព្យាករណ៍របស់ធនាគារ ADB។
ទី២) អតិផរណា
អតិផរណាបានហក់ឡើង 3.6 ភាគរយកាលពីខែមករា ឆ្នាំ 2020 ដោយសារតែតម្លៃម្ហូបអាហារ និងប្រេងឥន្ធនៈកើនឡើងខ្ពស់។ ប៉ុន្តែរាប់ចាប់ពីខែមេសាមក តម្លៃប្រេងបានធ្លាក់ចុះបានធ្វើឱ្យអតិផរណាថមថយមកត្រឹម 3.2ភាគរយ ហើយនឹងធ្លាក់ចុះមកត្រឹម 2.1 ក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ។ អត្រានេះទាបជាងការព្យាករណ៍របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលថាអតិផរណាជាមធ្យមមានកម្រិតប្រមាណ 2.5 ភាគរយឆ្នាំ2020នេះ ដោយសារការធ្លាក់ថ្លៃក្រុមទំនិញ និងសេវាពាក់ព័ន្ធនឹងប្រេងឥន្ធនៈដែលបានបន្ថយសម្ពាធនៃកំណើនថ្លៃក្រុមម្ហូបអាហារ។
ទី៣) កម្លាំងពលកម្ម និងវិស័យចម្បងៗដែលរួមចំណែកសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា
– ចំនួនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិបានធ្លាក់ចុះ 98 ភាគរយក្នុងត្រីមាសទី2 ដែលការណ៍នេះធ្វើឱ្យអាជីវកម្មក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ជាង 3ពាន់មូលដ្ឋានបានបិទទ្វារ ហើយកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យនេះបានបាត់បង់ការងារធ្វើជាង ៤៥០០ នាក់គិតត្រឹមខែមិថុនា។ យ៉ាងណាមិញ វិស័យកសិកម្ម ដែលនៅតែបន្តរួមចំណែកបង្កើតឱកាសការងារ 1ភាគ3 នៃកម្លាំងពលកម្មសរុប មានអត្រាកំណើនក្នុងការនាំចេញជាង 17 ភាគរយបើធៀបនឹងឆមាសទី1 ឆ្នាំ 2019។
– វិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនៅទ្រឹង ដោយសារមានការពឹងពាក់ខ្លាំងទៅលើការវិនិយោគពីបរទេស។ ការ
នាំចូលដែកនិងស៊ីម៉ង់ត៍ក្នុងកំឡុង៦ខែដំបូងនៃឆ្នាំ 2020 បានធ្លាក់ចុះ 45.1 ភាគរយ និង 8.2 ភាគរយ រៀងៗខ្លួន ប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំមុន ដោយគម្រោងសាងសង់ធំៗមួយចំនួនត្រូវផ្អាកសកម្មភាព។
– ការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរ, សម្ភារធ្វើដំណើរ, និងស្បែកជើង បានធ្លាក់ចុះ 7.2 ភាគរយក្នុងកំឡុងពេល6ខែដំបូងនៃឆ្នាំ 2020 (គំនូសតាង២) ហើយទន្ទឹមគ្នានោះ ការនាំចូលក្រណាត់សម្រាប់យកមកកាត់ដេរ បានធ្លាក់ចុះ 85.4 ភាគរយ។
– នៅក្នុងឆមាសទីមួយឆ្នាំ 2020 គម្រោងវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសដែលទទួលការអនុម័តរួច មានតម្លៃសរុបកើនប្រហែល 40 ភាគរយ ប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈកាលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ 2019។
ទី៤) ជញ្ជីងទូទាត់ (Balance of Payment – BOP)
បើតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆមាសទី1 របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានបង្ហាញថាសមតុល្យជញ្ជីងទូទាត់កម្ពុជាត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថាមានអតិរេក (លុយចូលច្រើនជាងលុយចេញ) 130 លានដុល្លារ (ទាបជាង ៨,២ ដងធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន) ដែលគាំទ្រដោយលំហូរចូលសុទ្ធនៃគណនីយហិរញ្ញវត្ថុ ទោះបីជាឱនភាពគណនីយចរន្តបានកើនឡើងដោយសារការធ្លាក់ចុះចំណូលពីភ្ញៀវទេសចរ និងប្រាក់បង្វែររបស់ពលករពីក្រៅប្រទេស។
ទី៥) គណនីយចរន្ត (Current Account)
របាយការណ៍ NBC ដដែលបានបង្ហាញថា ឱនភាពគណនីចរន្ត និងដើមទុនមានសមាមាត្រ 16 ភាគរយ នៃ GDP (2.1 ពាន់លានដុល្លារ) ធៀបនឹង 14 ភាគរយនៃ GDP គ្រាដូចគ្នាឆ្នាំមុន។ កំណើននេះបណ្តាលមកពីការថយចុះអតិរេកគណនីយសេវាសុទ្ធ និងចំណូលបន្ទាប់បន្សំ ខណៈដែលឱនភាពពាណិជ្ជកម្មទំនិញចំណូលបឋម និងអតិរេកគណនីយដើមទុនបានធ្លាក់ចុះ។
ទី៦) ទុនបម្រុងអន្តរជាតិ
បើតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា អតិរេកជញ្ជីងទូទាត់បានបន្តរួមចំណែកបង្កើនទុនបម្រុងអន្តរជាតិដុលដល់ប្រមាណ 19 ពាន់លានដុល្លារ បានកើនឡើង 300 ពាន់លានដុល្លារធៀបនឹងដំណាច់ឆ្នាំ២០១៩។ ដែលនេះអាចធានាការនាំចូលទំនិញនិងសេវាសម្រាប់គ្រាបន្ទាន់បានប្រមាណ ១០ខែ ខ្ពស់ជាងកម្រិតដែលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍គួរមាន (៣ខែ)។